Μήνας: Μάρτιος 2018

Σημείωμα σύνταξης

Στο τωρινό μας τεύχος φιλοξενούμε τις περιλήψεις μερικών ομιλιών που δόθηκαν στο πλαίσιο της 16ης πανελλήνιας ημερίδας ιστορίας της ιατρικής που σαν κύριο θέμα του είχε την ιστορία της ενδοκρινολογίας. Η ημερίδα οργανώθηκε από την έδρα της ιστορίας της ιατρικής, του πανεπιστημίου της Κρήτης, και το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών «Ερευνα στη γυναικεία αναπαραγωγή» της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών.

Η πρώτη ολοκληρωμένη περιγραφή του σακχαρώδη διαβήτη από τον Αρεταίο τον Καππαδόκη (π. 1ος μ.Χ)

Η περιγραφή του σακχαρώδη διαβήτη, «Περί Διαβήτεω», από τον Αρεταίο τον Καππαδόκη (π. 1ος μ.Χ.) αποτελεί την πρώτη γραπτή αναφορά περί διαβήτου στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τον Αρεταίο «ο διαβήτης είναι φοβερή ασθένεια, όχι αρκετά συνηθισμένη ανάμεσα στους ανθρώπους, αφού αποτελεί τη φθορά της σάρκας και των μελών του σώματος, που μετατρέπονται σε ούρα».

Το σίλφιον της Κυρήνης: το αρχαιότερο αντισυλληπτικό

Διάφορες αντισυλληπτικές μέθοδοι ήταν γνωστές κατά την αρχαιότητα, ενώ στην αρχαία ελληνική ιατρική γραμματεία περιγράφεται εκτενώς η χρήση αντισυλληπτικών ουσιών. Από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι αυτή του φυτού σίλφιου. Πρόκειται για ένα ενδημικό είδος βοτάνου της περιοχή της Κυρήνης, στη Βόρειο Αφρική, συγγενές με το μάραθο ή το σέλινο, το οποίο καλλιεργείτο σε ευρεία κλίμακα λόγω της διαδεδομένης αντισυλληπτικής και θεραπευτικής του δράσης.

Οι ευνούχοι στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη

Ο ευνουχισμός, δηλαδή η αφαίρεση των γεννητικών οργάνων του άρρενος, είτε μόνο των όρχεων είτε και του πέους, αποτελούσε στην αρχαιότητα φαινόμενο διαδεδομένο, σε μικρότερο ή σε μεγαλύτερο βαθμό ανάλογα με τις κοινωνικο-πολιτικές συνθήκες που επικρατούσαν στην εκάστοτε εποχή και λαό. Η εισαγωγή του ευνουχισμού στην αρχαία Ελλάδα αποδίδεται στην επιρροή των Φοινίκων, που πωλούσαν τους ευνούχους στους Έλληνες, αφού τους είχαν αγοράσει από τις χώρες της Ασίας.

Ο ερμαφροδιτισμός στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη

Ο όρος «ερμαφροδιτισμός» αναφέρεται στην ταυτόχρονη παρουσία γεννητικών οργάνων άρρενος και θήλεος στο ίδιο άτομο. Με την πρόοδο όμως της ιατρικής επιστήμης και την κατανόηση των παθογενετικών μηχανισμών που εμπλέκονται στη διαφοροποίηση του φύλου κατά την εμβρυογένεση, αλλά και την αρνητική σημασιολογική φόρτιση του όρου «ερμαφρόδιτος», οι επιστήμονες πλέον προτιμούν να περιγράφουν αυτές τις περιπτώσεις ως «διαταραχές της σεξουαλικής διαφοροποίησης».

Μεταταρσαλγία και πτώση μεταταρσίου. Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Ο όρος μεταταρσαλγία είναι ένας γενικός όρος που περιγράφει πόνο (άλγος) στην περιοχή των μεταταρσίων (εικόνα 1). Σχετίζεται με την αυξημένη μηχανική πίεση στην περιοχή ακριβώς πίσω από τα δάχτυλα του ποδιού και θεωρείται μια κατεξοχήν πάθηση του γυναικείου φύλου με την αναλογία γυναικών – ανδρών να είναι 8:2. Η μεταταρσαλγία μπορεί να εμφανιστεί στο ένα ή και στα δυο πόδια ταυτόχρονα και συνοδεύεται από κάκωση και φλεγμονή των γειτονικών αρθρώσεων, των μαλακών μορίων και του αρθρικού θύλακα.

Νέες εξελίξεις στην πρόληψη, διάγνωση και αντιμετώπιση του διαβήτη

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης, η μάστιγα της σύγχρονης εποχής, παίρνει επιδημικές διαστάσεις, απειλώντας σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, όλο και περισσότερους συνανθρώπους μας. Στη χώρα μας, σύμφωνα με τη Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ) αναφέρεται ότι ο αριθμός των πασχόντων ξεπερνά το 1.000.000, σε ποσοστό δηλαδή που αγγίζει το 9,5%, εκ των οποίων ένα ποσοστό περίπου 30% δεν γνωρίζει ότι πάσχει από Σακχαρώδη Διαβήτη.

Φυσιολογία της ενήβωσης στο κορίτσι

Η ήβη είναι περίοδος μετάβασης από την παιδική στην ενήλικη ζωή και χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση των δευτερογενών χαρακτηριστικών του φύλου και την απόκτηση της αναπαραγωγικής ικανότητας. Η πρώτη μεταβολή που γίνεται αντιληπτή από την έφηβη και το περιβάλλον της είναι η αύξηση του μαζικού αδένα. Παράλληλα επιταγχύνεται και η αύξηση του ύψους με αιχμή στο διάστημα 9-14 ετών. Η ανάπτυξη του στήθους στο κορίτσι ολοκληρώνεται σε 5 στάδια κατά tanner.