Συντάκτης: Βασίλειος Παπαμίκος

Τρόφιμα, χρόνιες ασθένειες και μακροζωΐα

Το 2013, παγκοσμίως ο αριθμός των θανάτων σε όλες τις ηλικιακές ομάδες ήταν περίπου 55 εκατομμύρια, με το 70% των θανάτων να οφείλεται σε μη μεταδοτικές ασθένειες (καρδιαγγειακά, καρκίνος, κ.λ.π.). Το ένα τρίτο των θανάτων που δεν οφείλονταν σε μεταδοτικές ασθένειες προκλήθηκε από καρδιαγγειακή νόσο, ενώ το 15% από καρκίνο. Τα τελευταία 50 χρόνια ο τρόπος ζωής έχει καταταχθεί ως ένας από τους τροποποιήσιμους παράγοντες που σχετίζονται με το θάνατο. Μελέτες έδειξαν τη μείωση του κινδύνου θνησιμότητας σε πληθυσμούς χαμηλού κινδύνου (σε μη καπνίζοντες, φυσικά δραστήριους που ακολουθούσαν ένα υγιεινό σχήμα διατροφής) σε σχέση με πληθυσμούς υψηλού κινδύνου. Μάλιστα αυτός ο κίνδυνος μετεφρασμένος σε έτη είναι 10-15 έτη.

Οι κενές θερμίδες της διατροφής, ο κορεσμός και η πρόληψη των διατροφικών διαταραχών στους εφήβους

Έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον έχει εστιαστεί τα τελευταία χρόνια στην κατανόηση του μηχανισμού του κορεσμού στο ανθρώπινο σώμα. Απώτερο στόχο αποτελεί ο περιορισμός της υπερκατανάλωσης τροφής μέσω του ελέγχου του μηχανισμού της αίσθησης πληρότητας. Οι παράγοντες που παίζουν ρόλο είναι πολυάριθμοι όπως το μέγεθος της μερίδας, η έκθεση σε οπτικά και οσφρητικά ερεθίσματα καθώς και τα μηνύματα, που αφορούν τα θρεπτικά συστατικά και τον όγκο της τροφής που καταναλώθηκε, που στέλνουν στον εγκέφαλο μετά το γεύμα το στομάχι και το έντερο.

Οι καινούργιες αμερικανικές διατροφικές οδηγίες

Τον Ιανουαρίο του 2016, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (USDA) ενημέρωσε το κοινό για τις νέες διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές. Οι διατροφικές οδηγίες στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν να ανανεωθούν από το 2010, ενώ η πρώτη τους εκδοχή εμφανίστηκε το 1980. Έπειτα από την προσθήκη και αξιολόγηση όλων των νεότερων επιστημονικών δεδομένων έφτασε ο καιρός αυτές οι οδηγίες να ανανεωθούν. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, άλλωστε, οι διατροφικές κατευθηντήριες γραμμές ανανεώνονται, βάσει νόμου και προγραμματισμού, κάθε πέντε χρόνια και αφορούν στα άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των δύο ετών. Στα άτομα αυτά συμπεριλαμβάνονται και όσοι διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης κάποιας χρόνιας εκφυλιστικής ασθένειας.

Παχυσαρκία. Νεότερα δεδομένα και προβλέψεις για το 2030

ΠΑΠΑΜΙΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Νοσοκομειακός Διαιτολόγος. ΓΝΑ – Κοργιαλένειο Μπενάκειο ΕΕΣ [email protected] Τον Μάιο του 2015 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της μελέτης, η οποία εκπονήθηκε για λογαριασμό της ευρωπαϊκής διεύθυνσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) που εδρεύει στην Κοπεγχάγη. “Η Ευρώπη θα βρεθεί…

Μη θερμιδογόνες γλυκαντικές ουσίες

Οι γλυκαντικές ουσίες πολύ χαμηλών θερμίδων έχουν ως στόχο να βοηθήσουν το γενικό πληθυσμό να μειώσει την κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων. Η τελευταία έχει βρεθεί αρκετά αυξημένη ιδιαίτερα μέσω της κατανάλωσης γλυκών και αναψυκτικών διαιωνίζοντας έτσι το θέμα της περιττής πρόσληψης κενών θερμίδων και συμβάλλοντας στην εμφάνιση χρόνιων εκφυλιστικών ασθενειών όπως η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης και το μεταβολικό σύνδρομο.

Κανέλα και σακχαρώδης διαβήτης

Η κανέλα αποτελεί ένα από τα πανάρχαια μπαχαρικά με προέλευση από την νοτιοανατολική Ασία και παράγεται από τον φλοιό των δέντρων του γένους Cinnamomum. Η Σρι Λάνκα ήταν παραδοσιακά ο κύριος εξαγωγέας κανέλας και οι ιστορικές αναφορές φθάνουν μέχρι την αρχαία Αίγυπτο του 1400 π.Χ. Στην Ευρώπη η κανέλα έκανε την εμφάνισή της τον 16ο αιώνα από τους πορτογάλλους. Το είδος που εισήχθη ήταν το Cinnamomum zeylancium το οποίο και αναφέρεται ως πραγματική κανέλα. Στο πέρασμα του χρόνου, η κανέλα χρησιμοποιήθηκε στην ιατρική για ένα εύρος παθήσεων όπως οι ρευματισμοί, τα τραύματα, η διάρροια, οι πονοκέφαλοι και το κοινό κρυολόγημα. Τα τελευταία χρόνια έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας σε σχέση με τη συμπληρωματική χρήση της στην αντιμετώπιση του Σακχαρώδους Διαβήτη. Ο πιθανός της ρόλος αφορά την πρόληψη και την αντιμετώπιση της αντίστασης στην ινσουλίνη, του μεταβολικού συνδρόμου και του Σακχαρώδους Διαβήτη και η διερεύνηση των πιθανών δράσεων που ασκεί έχει αρχίσει εδώ και είκοσι χρόνια.

Η παιδική παχυσαρκία, η σίτιση των παιδιών στα σχολεία και η ευρωπαϊκή πολιτική

Πολύ πρόσφατα η ευρωπαϊκή επιτροπή, στο πλαίσιο της προσπάθειας αντιμετώπισης της παιδικής παχυσαρκίας, εξέδωσε την πρώτη ολοκληρωμένη έκθεση που αφορά τις πολιτικές που ακολουθούνται στα σχολεία της ένωσης σε σχέση με τη σίτιση των μαθητών. Τα αποτελέσματα ομολογουμένως ήταν πολύ ενδιαφέροντα και χρήζουν περαιτέρω μελέτης από τους επαΐοντες.

Ασφαλής η ασπαρτάμη

Στις 10 Δεκέμβρη του 2013 η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια Τροφίμων και Ποτών (EFSA ) ανακοίνωσε ότι, η ασπαρτάμη είναι ασφαλής για το γενικό πληθυσμό (μεταξύ των οποίων τα παιδιά, οι γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν, και τα άτομα με διαβήτη) με την εξαίρεση των ατόμων που πάσχουν από φαινυλκετονουρία. Η οριστική αυτή επιβεβαίωση της ασφάλειας της ασπαρτάμης θεωρείται πολύ σημαντική. Με τους Ευρωπαίους να είναι είτε υπέρβαροι είτε παχύσαρκοι σε ποσοστό άνω του 50% (WHO) και τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη να εκτιμά ότι 500 εκατομμύρια άτομα θα έχουν εμφανίσει διαβήτη τύπου 2 μέχρι το 2030, οποιοδήποτε νέο που αφορά στη διαχείριση του βάρους είναι τουλάχιστον σημαντική.

Νέο σύστημα σήμανσης για τα επεξεργασμένα τρόφιμα

Το σύστημα σήμανσης με ονομασία «έξυπνες επιλογές» έρχεται να αλλάξει το τοπίο της διατροφικής σήμανσης. Οι προδιαγραφές ενός τροφίμου για να φέρει το σήμα των έξυπνων επιλογών είναι συγκεκριμένες: αφενός δεν πρέπει να περιέχει πολλά συστατικά τα οποία να βρίσκονται υπό περιορισμό (όπως συνολικά λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, τρανς λιπαρά, χοληστερόλη, προστιθέμενα σάκχαρα και νάτριο), αφετέρου πρέπει να περιέχει συστατικά όπως το ασβέστιο, το κάλιο, οι φυτικές ίνες, το μαγνήσιο, η βιταμίνη Α, η βιταμίνη C, η βιταμίνη Ε ή τρόφιμα από ομάδες τροφίμων όπως φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά πλήρη ή ελεύθερα λίπους και δημητριακά ολικής άλεσης. Οι ετικέτες των έξυπνων επιλογών θα ενημερώνουν για τις θερμίδες ανά μερίδα προϊόντος και για τον αριθμό των μερίδων ανά συσκευασία προϊόντος.