Υπερθυροειδισμός τύπου Graves σε σχέση με την πανδημία Covid-19: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε

Καθηγητής Δρ. Γεράσιμος Ε. Κρασσάς MD, PhD, FRCP(Lond) ΕνδοκρινολόγοςΠρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου
ΙΑΣΕΙΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΠΟΛΥΙΑΤΡΕΙΟΥ, Ζ. Κέννεντυ 115, Πυλαία – Θεσσαλονίκη

Ο υπερθυρεοειδισμός τύπου Graves είναι μία αυτοάνοση νόσος που σχετίζεται με την υπερλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Μπορεί να συνοδεύεται από θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια (ΘΟ), μπορεί και όχι.

Η θεραπεία του συνίσταται στην χορήγηση αντιθυρεοειδικών φαρμάκων για μεγάλο χρονικό διάστημα ή μπορεί να είναι χειρουργική. Όταν ο θυρεοειδής δεν είναι μεγάλος και δεν περιέχει όζους, τότε θα μπορούσε να χορηγηθεί ραδιενεργό ιώδιο με πολύ καλά αποτελέσματα.

Ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό που δεν θεραπεύονται σωστά έχουν αυξημένες πιθανότητες για λοίμωξη με COVID-19, ιδιαίτερα όταν είναι μεγάλης ηλικίας.

Οι διάφορες λοιμώξεις, και ιδιαίτερα η λοίμωξη COVID-19, μπορεί να αποτελέσουν την αιτία για θυρεοτοξική κρίση (thyroid storm). Πρόκειται για μια βαριά κλινική οντότητα που παρουσιάζει αυξημένα ποσοστά θανάτων. Επίσης, αναφέρεται αυξημένη θνητότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα. Έτσι, η λοίμωξη με COVID-19 σε θυρεοτοξικούς ασθενείς που δεν είναι καλά ρυθμισμένοι μπορεί να προκαλέσει γενικά αυξημένη νοσηρότητα και αριθμό θανάτων, ιδιαίτερα από νοσήματα του καρδιαγγειακού και κυρίως σε άτομα μεγάλη ηλικίας.

Στους ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό συστήνεται να συνεχίσουν τα φάρμακά τους και να βρίσκονται σε άμεση επαφή με τον γιατρό τους.

Επιπρόσθετα, οι ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη και από ανεπάρκεια επινεφριδίων, οι οποίοι δεν είναι επαρκώς ρυθμισμένοι, είναι πιο ευάλωτοι στο να αναπτύξουν λοίμωξη με COVID-19 και γενικότερα κάθε είδους φλεγμονή. Αυξημένη ευαισθησία έχουν και οι ασθενείς που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτική θεραπεία με γλυκοκορτικοειδή, οι οποίοι είναι και πιο ευάλωτοι στον ιό COVID-19.

Η λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει ηλεκτρολυτικές διαταραχές ή να επαυξήσει υπάρχουσες, με αποτέλεσμα να προκαλείται αφυδάτωση, η οποία με την σειρά της μπορεί να πυροδοτήσει επινεφριδική κρίση και μία, πιθανώς μοιραία, οξεία απελευθέρωση κυτοκινών.

Το ίδιο ισχύει και για ασθενείς με Θυρεοειδική Οφθαλμοπάθεια (Θ.Ο) που λαμβάνουν μεγάλες δόσεις κορτικοστεροειδών επί μακρόν, οι οποίοι επίσης μπορεί να εμφανίσουν επινεφριδική ανεπάρκεια. Αξίζει να σημειώσει κανείς εδώ ότι η χορήγηση ενδοφλεβίως κορτικοστεροειδών δεν προκαλεί δευτεροπαθή ανεπάρκεια των επινεφριδίων για λόγους που ακόμα δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί.

Καθ’ όσον η επιβάρυνση των ανοσοκατασταλμένων ασθενών με φλεγμονή COVID-19 δεν μπορεί ακόμα να αξιολογηθεί επαρκώς, ούτε να προβλεφθεί, θα πρέπει ασθενείς με χρόνια λήψη κορτικοστεροειδών από το στόμα ή ασθενείς που μόλις έχουν ολοκληρώσει ενδοφλέβια θεραπεία για ΘΟ, να ελέγχονται τακτικά για πιθανές παρενέργειες. Η λοίμωξη με COVID-19 σ’ αυτούς τους αρρώστους μπορεί να πυροδοτήσει οξεία επινεφριδική ανεπάρκεια με αποτέλεσμα τελικά τον θάνατο.

Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι η δεξαμεθαζόνη βελτιώνει το θεραπευτικό αποτέλεσμα σε ασθενείς με λοίμωξη από COVID-19. Παρόλα ταύτα, θεραπείες με ανοσοκατασταλτικά οι οποίες απειλούν συστημικές βασικές λειτουργίες, όπως αυτές που προτείνονται για την ΘΟ, θα πρέπει να αναβάλλονται και οι ασθενείς να αντιμετωπίζονται προς το παρόν με πιο ήπια μέσα.