Ελένη Χαρατσή – Γιωτάκη, MD PhD, Παθολόγος-Διαβητολόγος, Συνταξιούχος Καθηγήτρια Νοσηλευτικής σχολής του Παν/μιου Ιωαννίνων (πρωην ΑΤΕΙ), email: [email protected]
Φίλοι μου, στην αρχή του χρόνου, δηλαδή τον Ιανουάριο 2021, δημοσιεύτηκαν οι πολύ-αναμενόμενες κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικάνικης Διαβητολογικής εταιρείας (ADA), σε συσχετισμό με τις αντίστοιχες Ευρωπαϊκές, για την αντιμετώπιση του Διαβήτη στην εποχή του Covid-19. Παράλληλα με αυτές, μελέτες δημοσιευμένες στα μεγαλύτερα διεθνή περιοδικά, ενάμιση χρόνο μετά την πανδημία, καταλήγουν όλες μέχρι στιγμής στα παρακάτω συμπεράσματα:
- Ο διαβήτης ανήκει στις ευπαθείς ομάδες τόσο για μόλυνση με κορωνοϊό, όσο και για την εξέλιξη της νόσου Covid-19.
- Από τα άτομα με διαβήτη τα πλέον ευπαθή είναι αυτά με ΣΔ.2 (διαβήτη ενηλίκων) ενώ τα άτομα με ΣΔ.1 (νεανικό διαβήτη) δεν επηρεάζονται τόσο σημαντικά.
- Από την ομάδα του ΣΔ.2 τα πλέον ευάλωτα να μολυνθούν και να νοσήσουν σοβαρά είναι τα άτομα με αρρύθμιστο διαβήτη δηλαδή με ΗbΑ1c >7,5, που είναι ταυτόχρονα παχύσαρκα και υπερτασικά. Και ο λόγος είναι ότι η παχυσαρκία και η υπέρταση αποτελούν ανεξάρτητους παράγοντες για σοβαρή νόσο Covid-19 με δυσμενή εξέλιξη. Επειδή όμως ο ΣΔ.2, η υπέρταση και η παχυσαρκία αποτελούν μια αχώριστη τριάδα, τα άτομα αυτά έχουν τριπλάσια πιθανότητα να μολυνθούν και να νοσήσουν βαριά με Covid-19 συγκριτικά με ένα φυσιολογικό ενήλικα ή με ένα διαβητικό πολύ καλά ρυθμισμένο με κανονικό βάρος και χωρίς υπέρταση.
- Επιπλέον παράγοντες κινδύνου που συμβάλλουν στην εξέλιξη της νόσου Covid-19 σε βαριά νόσο, είναι υποκείμενες καταστάσεις όπως η μεγάλη ηλικία, η υπέρταση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, ο σακχαρώδης διαβήτης, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, η παχυσαρκία και οι κακοήθειες. Στο διαβήτη η συν-νοσηρότητα με πολλαπλούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως είναι οι περισσότερες από τις παραπάνω παθήσεις, είναι πολύ συνηθισμένη. Αυτές πιθανόν να συνυπάρχουν στον διαβητικό ασθενή όλες μαζί ταυτόχρονα, κάτι που προδιαθέτει ευκολότερα σε δυσμενέστερη εξέλιξη και εξηγεί την βαρύτερη πρόγνωση του Covid-19 στο ΣΔτ2 δηλαδή στο διαβήτη των ενηλίκων σε σχέση με τον νεανικό διαβήτη.
- Η νόσος είναι σοβαρή όταν ο κορεσμός οξυγόνου είναι χαμηλότερος από 94%, η ταχύπνοια > 30 αναπνοές/min , o λόγος PaO2/ FiO2 < 300 και πνευμονικά διηθήματα > 50% στο πνευμονικό παρέγχυμα.
Σε περίπτωση μόλυνσης από τον κορωνοϊό θα πρέπει να μην διακόψετε τα φάρμακά σας μέχρι να πάρετε νεώτερες οδηγίες από τον γιατρό σας. Έχει διαπιστωθεί ότι ορισμένα αντιδιαβητικά δισκία βοηθούν στην καλύτερη έκβαση της νόσου. Σε περίπτωση ανάγκης νοσηλείας στο Νοσοκομείο προβλέπεται ινσουλινοθεραπεία με στόχο την άριστη ρύθμιση και εφαρμογή ευρύτερης θεραπείας εφόσον χρειαστεί.
Να έχετε υπόψη ότι υπάρχουν άλλοι δύο λόγοι που αυξάνουν επιπλέον τα σάκχαρα σε νοσηλευόμενους ασθενείς με Covid-19. Ο ένας είναι το stress, που προκαλεί stress-υπεργλυκαιμία, μια υπεργλυκαιμία ανεξάρτητη από τον διαβήτη δύσκολη στην αντιμετώπισή της, και ο άλλος είναι ο ίδιος ο κορωνοιός που εκτός από αντίσταση στην ινσουλίνη, προσβάλλει και τα β-κύτταρα του παγκρέατος και ανεβάζει περισσότερο τα σάκχαρα στους διαβητικούς ενώ δημιουργεί διαβήτη και εκεί που δεν υπάρχει.
Συμπέρασμα
Πρέπει να καταβάλετε κάθε δυνατή προσπάθεια να αποφευχθεί η μόλυνση υιοθετώντας όλα τα γνωστά μέτρα πρόληψης.
Αν δεν τα καταφέρετε και υπάρξει μόλυνση, δεν πρέπει θα διακόψετε τα φάρμακα σας μέχρι να πάρετε νέες ιατρικές οδηγίες. Εάν φτάσετε στο Νοσοκομείο παραμείνετε ήρεμοι, ψύχραιμοι και προετοιμασμένοι για να αποφύγετε την stress υπεργλυκαιμία.
Φροντίστε έγκαιρα ,από σήμερα για την καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου σας, υιοθετείστε τις αλλαγές που επιβάλλονται στον τρόπο ζωής που διάγετε και επιστρέψτε σταδιακά στο κανονικό σας βάρος με μικρότερες, πλήρεις και ισορροπημένες μερίδες φαγητού.
Βιβλιογραφία
- Kumar V. Understanding the complexities of SARS-CoV2 infection and its immunology: A road to immune-based therapeutics. Int Immunopharmacol. 2020;88:106980. doi:10.1016/j.intimp.2020.106980
- Sathish T, Kapoor N, Cao Y, Tapp RJ, Zimmet P. Proportion of newly diagnosed diabetes in COVID-19 patients: A systematic review and meta-analysis. Diabetes Obes Metab. 2021;23(3):870-874. doi:10.1111/dom.14269
