Είναι κοινή διαπίστωση ότι η άποψη που έχουμε εμείς οι Ελληνες για τον ευατό μας και την επαγγελματική μας ενασχόληση διαφέρει ριζικά στη πλειονότητα των περιπτώσεων από τη πραγματικότητα η την γνώμη που έχουν διαμορφώσει οι άλλοι για εμάς.
Η γνώμη που έχουμε για τον ευατό μας μπορεί να προβάλλεται διαχρονικά είτε σε εθνικό επίπεδο με φράσεις και τσιτάτα όπως « εμείς οι έξυπνοι και οι άλλοι οι κουτόφραγκοι» η «του Ελληνα ο τράχηλος ζυγόν δεν υποφέρει» κ.α είτε σε προσωπικό επίπεδο με τη γνώμη που έχει ο καθένας από εμάς για τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του, τις δυνατότητές του η τη σημασία της δουλειάς του.
Η άποψη για τον ευατό μας η τη δουλειά μας συνοδεύονται συνήθως από βαθειά πικρία και παράπονα για το πόσο σκληρά και άδικα μας έχει φερθεί η Ζωή και πώς η τύχη δεν μας βοήθησε να φθάσουμε εκεί που θέλαμε και μας άξιζε.
Αν η απασχόληση μας αφορά υπηρεσίες που δεν απαιτούν ιδιαίτερη επιμόρφωση η εξειδίκευση, όπως π.χ πωλητής η σερβιτόρος, θεωρείται προσωρινή και οπωσδήποτε ανάξια των προσόντων μας. Φυσικά αυτή η άποψη δεν θα είχε επιπτώσεις αν δεν επηρέαζε αρνητικά τον τρόπο που λειτουργούμε στη συγκεκριμένη δουλειά και που συνήθως εκδηλώνεται με απροθυμία, τεμπελιά η μερικές φορές με έκδηλη επιθετικότητα. Ενας φίλος μου Ελληνας με επιτυχημένη πανεπιστημιακή καριέρα στο Εξωτερικό σχολιάζει, κάθε φορά που έρχεται για διακοπές στη Πατρίδα και συναντιόμαστε, τη διαφορετικότητα στη συμπεριφορά των πωλητών στα καταστήματα αλλά και των γκαρσονιών στα καφενεία και εστιατόρια σε σύγκριση με αυτούς της αλλοδαπής. «Μου συμπεριφέρονται σαν να μου κάνουν χάρη» παραπονιέται μη κατανοώντας την υποτιμητική άποψη που έχουν οι υπάλληλοι για τη δουλειά τους.
Αν πάλι η δουλειά είναι μόνιμη και κυρίως στο Δημόσιο ο λειτουργός της τη προβάλλει σαν ανάξιά του μεν αλλά φροντίζει να τονίζει όταν τη σχολιάζει τα κρυφά οφέλη που τη συνοδεύουν, όπως μειωμένο ωράριο, μονιμότητα, διακοπές και ίσως και αμοιβές κάτω από το τραπέζι.
Αντίθετα αν η δουλειά είναι σε ανώτερα επίπεδα από πλευράς κοινωνικής προβολής, επιμόρφωσης και αμοιβών ο κάτοχός της επίμονα αναφέρει ότι τη κατέκτησε αποκλειστικά και μόνο με την αξία του και χωρίς να χρησιμοποιήσει ανορθόδοξες μεθόδους όπως υψηλές γνωριμίες και πολιτικά μέσα σε αντίθεση πάντοτε με συναδέλφους τους στην ίδια οι άλλες επιχειρήσεις η οργανισμούς.
Υπάρχει όμως δυστυχώς και μία άλλη κατηγορία συμπατριωτών μας που όχι μόνο δεν αισθάνονται μειονεκτικά για τη δουλειά που κάνουν αλλά αντίθετα υπερηφανεύονται διότι αυτοί, συνήθως χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις και πανεπιστημιακές περγαμηνές, κατόρθωσαν μόνο με την φυσική τους ευφυία, αντίληψη και ικανότητες να πετύχουν να αναπτύξουν, συνήθως από « μηδέν», μια επιχείρηση η να κατακτήσουν μια υψηλή θέση σε αντίθεση με όλους τους άλλους που παρά τα προσόντα και την εργατικότητά τους απέτυχαν να «πιάσουν τη καλή» όπως ο ίδιος. Σε αυτή τη περίπτωση οι τέτοιου είδους «επιτυχημένοι» χρησιμοποιούν την όποια καταξίωση στη δουλειά τους σαν απόδειξη των ικανοτήτων τους για τις οποίες ασφαλώς ούτε οι ίδιοι είναι βέβαιοι.
Ο διχασμός όμως της προσωπικότητας του Ελληνα δεν αναδεικνύεται μόνο από τη διφορούμενη άποψη που έχει για τη δουλειά του αλλά και από τον τρόπο που κρίνει τις συμπεριφορές των άλλων σε σχέση με τον ευατό του. Πάντα ο άλλος παρανομεί κλέβοντας από την εφορία, καταπατώντας οικόπεδα, ρυπαίνοντας την εξοχή, οδηγώντας επικίνδυνα κλπ ενώ ο ίδιος αποτελεί υπόδειγμα υπεύθυνου και νομοταγή πολίτη. Η ευθύνη για την ανεπαρκή αντιμετώπιση οποιαδήποτε καταστροφής, φυσικής η άλλης, ανήκει πάντα στους άλλους η στο ανίκανο κράτος και ποτέ στον ίδιο, ενώ φυσικά αν ήταν αυτός σε θέση ευθύνης θα έλυνε τα προβλήματα γρήγορα και αποτελεσματικά.
Η ρύση ενός φιλέλληνα δικαιώνεται πλήρως. «Ο Ελληνας είναι διχασμένος σε αυτό που πράγματι είναι και σε αυτό που θα ήθελε να είναι».
Κώστας Φαινέκος
