Γιατροί του κόσμου

Βάσω Κατσίκη, Ιατρός
Γεν. Γραμματέας της οργάνωσης «Γιατροί του Κόσμου»

Οι Γιατροί του Κόσμου (ΓτΚ) είναι μια Διεθνής Ιατρική Ανθρωπιστική Μ.Κ.Ο η οποία ιδρύθηκε το 1980 στη Γαλλία από ομάδα γιατρών που αποφάσισαν να παρέμβουν στο δράμα του λιμού της Μπιάφρα το 1960 .Ήταν οι πρώτοι γιατροί που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους επί τόπου και συγχρόνως δημοσιοποίησαν με την καταγγελία τους την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις βαρβαρότητες της οποίας υπήρξαν μάρτυρες

Από το 1989 άρχισαν να αναπτύσσονται τμήματα σε διάφορες χώρες του κόσμου ,όπως Ισπανία, Πορτογαλία ,Βέλγιο ,Ολλανδία Αργεντινή ,Σουηδία, Γερμανία ,Ιαπωνία ,Ιταλία. Το λογότυπο των ΓτΚ σχεδιάστηκε το Νοέμβριο του 1987 από τον Ρισαρντ Ροσίν .Το περιστέρι στο κέντρο συμβολίζει τη παγκόσμια ειρήνη και το σχήμα του σταυρού την ιατρική φροντίδα Τα πέντε φύλλα του κλαδιού τις πέντε ηπείρους .Το μπλε χρώμα τη φυσική σύνδεση των ηπείρων που είναι ο ουρανός και η θάλασσα. Το περιστέρι διασχίζει τα σύνορα των χωρών και απεικονίζεται μέσα σε έναν κύκλο που είναι ο πλανήτης μας

Το ελληνικό τμήμα των ΓτΚ ιδρύθηκε το 1990. Συμπληρώνοντας 18 χρόνια συνεχούς δράσης έχει αναγνωρισθεί στη συνείδηση των πολιτών ως μία αξιόπιστη και αποτελεσματική Οργάνωση η οποία προωθεί τα συναισθήματα αλληλεγγύης της Ελληνικής κοινωνίας. Κινητήρια αρχή της Οργάνωσης είναι ότι κάθε ανθρώπινη ύπαρξη έχει το δικαίωμα στην ανθρωπιστική βοήθεια ανεξάρτητα από φυλή ,θρησκεία ,ιδεολογία ή πολιτική πεποίθηση. Η δράση της οργάνωσης καθορίζεται με βάση τις αρχές της ουδετερότητας και της αμεροληψίας. Γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει θεραπεία χωρίς δικαιοσύνη και αποτελεσματική βοήθεια σε βάθος χρόνου χωρίς την κατάλληλη κοινωνική νομοθεσία. Προκειμένου λοιπόν να είμαστε αποτελεσματικοί η δράση μας επεκτείνεται και πέρα από τον τομέα της υγείας .Με βάση την ιατρική μας εμπειρία και σε πλήρη ανεξαρτησία μιλάμε ανοιχτά κατά της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Όταν μια επείγουσα κρίση ξεσπά κάπου στο πλανήτη οι καταστάσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε απαιτούν άμεση και συντονισμένη δράση ώστε η βοήθεια που θα παρέχουμε να είναι αποτελεσματική. Οι κρίσεις που επεμβαίνουν οι ΓτΚ αφορούν σε ένοπλες συγκρούσεις ,επιδημίες φυσικές καταστροφές, λιμούς

Με δεκάδες αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ελλάδα και σε αναπτυσσόμενες χώρες Έλληνες γιατροί ,υγειονομικό προσωπικό και τεχνικοί προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά. Περισσότεροι από 600 εθελοντές έχουν βρεθεί σε πάνω από 50 χώρες του πλανήτη προσφέροντας ιατρική , ανθρωπιστική βοήθεια. Στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων έχουν πραγματοποιηθεί αποστολές ιατρικής και ανθρωπιστικής βοήθειας στο Ιράκ, Αφγανιστάν, Σρι Λάνκα ,Σουδάν, Αλγερία , Παλαιστίνη
Στο πεδίο των αποστολών συνεργαζόμαστε και με άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις με στόχο την αποτελεσματική παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους πληθυσμούς που έχουν ανάγκη

Οι ΓτΚ Ελλάδας διατηρώντας την αυτονομία τους τόσο στο επιχειρησιακό όσο και στο οικονομικό επίπεδο διοργανώνουν ,στελεχώνουν και χρηματοδοτούν αποστολές μέσω του ελληνικού τμήματος, μεταφράζοντας τα συναισθήματα αλληλεγγύης και ανθρωπισμού της ελληνικής κοινωνίας σε απευθείας ανθρωπιστική βοήθεια προς τους πληθυσμούς

Τα προγράμματα μας χωρίζονται σε: επείγοντα ,ανοικοδόμησης και μακροπρόθεσμα αναπτυξιακά Τα επείγοντα αφορούν σε φυσικές καταστροφές ,συγκρούσεις και πολέμους όπου παρέχουμε ανθρωπιστική βοήθεια η οποία απαντά στις ανάγκες που είναι ζωτικές για την επιβίωση των πληθυσμών σε κίνδυνο. Στα προγράμματα ανοικοδόμησης βοηθάμε τους ντόπιους πληθυσμούς να αποκαταστήσουν το σύστημα υγείας της χώρας τους μετά από κάποια επείγουσα κρίση με την ανοικοδόμηση Κέντρων υγείας και νοσοκομείων ,την παροχή φαρμακευτικού υλικού και ιατρικού εξοπλισμού και την εκπαίδευση του ντόπιου υγειονομικού πληθυσμού. Τα μακροπρόθεσμα αναπτυξιακά προγράμματα έχουν στόχο να παρέχουν μόνιμες λύσεις και σε διάρκεια σε βάθος χρόνου προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της φτώχειας και του αποκλεισμού

Οι Γτκ είναι από τις λίγες διεθνείς ΜΚΟ που υλοποιούν προγράμματα στο εσωτερικό της χώρας

Συγκεκριμένα στα πλαίσια φροντίδας των ευάλωτων πληθυσμών στο κεντρικό κτίριο των Γτκ λειτουργεί σε εβδομαδιαία βάση από το 1996 Ανοιχτό Πολυιατρείο με σκοπό την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε όλους τους ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση στο ΕΣΥ είτε είναι πρόσφυγες,είτε ανασφάλιστοι είτε άποροι. Απασχολεί περίπου 60 εθελοντές και εξυπηρετεί 15000 άτομα κατά έτος (πολλά από τα οποία είναι παιδιά ).Ανάλογα Πολυιατρεία λειτουργούν στην Θεσσαλονίκη και τα Χανιά

Από τον Δεκέμβριο του 2009 στο κεντρικό κτίριο των ΓτΚ δημιουργήθηκε ξενώνας ομαδικής διαβίωσης ,χωρητικότητας 70 ατόμων που φιλοξενεί οικογένειες προσφύγων (το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής αλληλεγγύης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο προσφύγων )Εκτός της φιλοξενίας προσφέρεται κοινωνική συμβουλευτική(για ένταξη και ενσωμάτωση στην ελληνική κοινωνία ) ,νομική υποστήριξη στη διαδικασία κατοχύρωσης ασύλου ,εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και δημιουργική απασχόληση των παιδιών .

Εδώ και έντεκα χρόνια στη πλατεία Ομονοίας τα βράδια(9-12) μέσω κινητής μονάδας υλοποιείται πρόγραμμα ανταλλαγής συριγγών για χρήστες ,γίνεται ψυχολογική υποστήριξη ,παρέχεται πρωτοβάθμια ιατρική περίθαλψη, δίδονται συμβουλές ασφαλούς χρήσης και σε όσους το επιθυμούν γίνονται εξετάσεις για ΑIDS και ηπατίτιδα.
Τέλος πολλές δράσεις των ΓτΚ υλοποιούνται μέσω κινητών μονάδων που ταξιδεύουν σε όλη την Ελλάδα σε απομακρυσμένες περιοχές και αποκλεισμένους κοινωνικά πληθυσμούς προσφέροντας ιατρική οφθαλμολογική ,παιδοοδοντιατρική και ψυχοκοινωνική φροντίδα

Δύο φορές το μήνα κινητή μονάδα επισκέπτεται τους καταυλισμούς των τσιγγάνων στην Αττική και την Πάτρα. Πραγματοποιούνται εμβολιασμοί και προσφέρεται πρωτοβάθμια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη(το 2008 πραγματοποιήθηκαν 830 εμβολιασμοί σε 485 παιδιά )

Ενδεικτικά στο εξωτερικό οι ΓτΚ απαντώντας στις ανάγκες των πληγέντων μετά το τσουνάμι το 2004 πραγματοποίησαν επτά αναπτυξιακά προγράμματα σε συνεργασία με το ΥΠΕΞ. Κατασκεύασαν και εξόπλισαν δύο αγροτικά Κέντρα Υγείας και μια ψυχιατρική πτέρυγα νοσοκομείου στη περιοχή της Μπατικαλόα στη Σρι Λάνκα. Παράλληλα στήριξαν το εκπαιδευτικό σύστημα με τη κατασκευή αιθουσών διδασκαλίας σε τέσσερα σχολεία

Στο Σουδάν ανακατασκευάστηκαν δύο κέντρα υγείας στο Β. Νταφούρ.
Στην Αλγερία συνεχίζεται το πρόγραμμα αναβάθμισης του Συστήματος Υγείας για τους πρόσφυγες Σαχράουι στη περιοχή Τιντούφ

Στο Ιράκ κατασκευάσθηκε Κέντρο Υγείας στη πόλη Μαχμούρ με στόχο την παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.Στην Ιορδανία υλοποιήθηκε πρόγραμμα για υποστήριξη ατόμων με ειδικές ανάγκες στο Αμμάν και υποστήριξη με παροχή υλικοτεχνικού υλικού, ενός ειδικού σχολείου το οποίο στεγάζει 250 τυφλά παιδιά. Στη Συρία έγινε ανοικοδόμηση και εξοπλισμός ενός Κέντρου Υγείας στη πόλη Αμουρίν και παροχή πρωτοβάθμιας περίθαλψης σε 35000 Βεδουίνους στην επαρχία Σαλαμίγια. Σταθερή Είναι η παρουσία των ΓτΚ στα Παλαιστινιακά εδάφη στο παρελθόν όπως και στη πρόσφατη κρίση στη λωρίδα της Γάζας όπου απεστάλησαν φάρμακα και τρόφιμα μετά από μεγάλες προσπάθειες λόγω των φοβερών δυσκολιών που υπήρχαν προκειμένου να επιτραπεί από τις Ισραηλινές αρχές η είσοδος της βοήθειας

Τα έσοδα μας προέρχονται από δωρεές ευαισθητοποιημένων πολιτών και έτσι εξασφαλίζεται η ανεξαρτησία και αποτελεσματικότητα της δράσης μας Πηγές χρηματοδότησης μας είναι ,οι συνδρομές και δωρεές των μελών της Οργάνωσης υποστηρικτών αλλά και ανώνυμων πολιτών που σε κάθε έκκληση μας συμβάλλουν στην υλοποίηση των αποστολών, επίσης χορηγίες εταιριών και ιδρυμάτων που σέβονται τις αρχές της Οργάνωσης καθώς και
ταμεία της Ευρωπαικής Ενωσης ,κρατικών και Διεθνών οργανισμών που είναι και οι κύριοι χρηματοδότες των αποστολών της οργάνωσης στις αναπτυσσόμενες χώρες