Η έννοια της θυσίας, που κυριαρχεί τις άγιες τούτες μέρες, έχει θρησκευτικές αλλά και ιστορικές καταβολές. Η θυσία μπορεί να αφορά προσφορά η και στέρηση υλικών αγαθών η ακόμη και ανθρώπινης ζωής. Συνήθως έχει ένα σκοπό και πρέπει να καταλήγει σε ένα αποτέλεσμα που μπορεί να είναι η λύτρωση, ο εξαγνισμός, η ανταμοιβή ,η απελευθέρωση η ακόμη και μεταφυσικές απολαυές η και απολαύσεις.
Οι πρόγονοι μας θυσίαζαν ζώα, η ακόμη και τη κόρη τους, για να εξευμενίσουν τους Θεούς η να έχει επιτυχία η εκστρατεία. Ο Χριστός θυσιάσθηκε για να « άρει τις αμαρτίες του Κόσμου». Οι λαοί θυσιάζονται για την ελευθερία τους. Οι γονείς «θυσιάζονται» για τα παιδιά τους. Οι μαχητές του Ισλάμ βαδίζουν άφοβα προς το θάνατο γιατί πιστεύουν ότι αν σκοτωθούν θα βρεθούν στο Παράδεισο με άφθονο πιλάφι και τα σχετικά ουρι για να το σερβίρουν. Οι Χριστιανοί θυσιάζονται για να κατακτήσουν την αιώνια ζωή.
Τελικά φαίνεται ότι κανένα αγαθό δεν αποκτάται αν ο επίδοξος αποδέκτης του δεν υποβληθεί σε μικρότερες η μεγαλύτερες θυσίες.
Η θυσία όμως δεν έχει πάντα αποτέλεσμα. Τότε χαρακτηρίζεται ως άσκοπη. Αν για παράδειγμα αφορά υλικά αγαθά, επαγγελματική καταξίωση, συναισθηματικές κατακτήσεις τότε η επιτυχία η αποτυχία της θυσίας είναι ευκρινής και αναμφισβήτητη. Αν όμως αφορά μεταφυσικές επιδιώξεις όπως λύτρωση της ψυχής, εξαγνισμό, κατάκτηση της επουρανίου βασιλείας η επιτυχία της θυσίας εξαρτάται από το βαθμό πίστης του θυσιαζόμενου.
Κάνοντας μια μικρή ιστορική αναδρομή διαπιστώνουμε ότι η προβολή της ιδέας της θυσίας σε ομαδικό κυρίως επίπεδο έχει γίνει πολλές φορές αντικείμενο εκμετάλλευσης από πολιτικούς η και θρησκευτικούς ηγέτες. Η αργοναυτική εκστρατεία, ο πόλεμος στη Τροία, οι σταυροφορίες ακόμη και ο Β παγκόσμιος πόλεμος αποτελούν τυπικά παραδείγματα μαζικών ανθρωποθυσιών που έγιναν για δήθεν ιερούς σκοπούς η εθνικά ιδεώδη αλλά στη πραγματικότητα αποσκοπούσαν σε κατάκτηση εδαφών και εξουσίας
Πολλές φορές όμως η θυσία είναι εκούσια η αποτελεί για τον υφιστάμενο αυτήν μοναδική διέξοδο για την επίλυση ψυχικών του προβλημάτων.
Η απελευθέρωση από τις ενοχές πολλές φορές οδηγεί σε θυσία. Ο εσκεμμένος φυσικός πόνος και γενικότερα το σωματικό μαρτύριο αποτελεί για «τους αμαρτωλούς¨ ένα είδος θυσίας για τη συγχώρεση και τον εξαγνισμό τους. Η ακραία περίπτωση θυσίας είναι η αυτοκτονία που δυστυχώς δεν σκοπεύει πάντα στη λύτρωση του αυτόχειρα αλλά και στη τιμωρία άλλων συνανθρώπων του είτε σκόπιμα είτε και άσκοπα όπως απέδειξε το πρόσφατο περιστατικό με τον μετανάστη φοιτητή του ΟΑΕΔ.
Πέρα όμως από την εορτή του Πάσχα, όπου η θυσία του Θεανθρώπου επισκιάζει κάθε άλλη έννοια θυσίας, η πρόσφατη οικονομική κρίση επανέφερε θριαμβευτικά την έννοια των οικονομικών θυσιών στις οποίες εμείς όλοι καλούμαστε να υποβληθούμε για να επιτευχθεί η ανόρθωση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Η θυσία αυτή έχει μοναδικά χαρακτηριστικά. Δεν συμμετείχαμε στη δημιουργία συνθηκών για την επιβολή της, υποχρεωνόμαστε να την πραγματοποιήσουμε για κάτι που έχει ήδη πραγματοποιηθεί δηλαδή την οικονομική κατάρρευση και τέλος η υπεύθυνοι όχι μόνο δεν τιμωρούνται η υποβάλλονται έστω και αυτοί σε θυσίες αλλά ανταμοίβονται και με bonus.
Η παραπέμπουσα σε παλαιά Ελληνική ταινία φράση « θυσιάσθηκα για το παιδί μου» είχε ένα ιδεολογικό και ηθικό υπόβαθρο. Το θυσιαζόμαστε όμως όλοι εμείς για τα bonus αλλά και τις αμαρτίες των άλλων διαστρεβλώνει και γελοιοποιεί την ταλαιπωρημένη ήδη διαχρονικά έννοια της θυσίας.
Κώστας Φαινέκος
