Tερψιθέα Γιασσά
Ειδικευόμενη Ιατρός,Τμήμα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού
Νοσοκομείο «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο ΕΕΣ»
Η γλυκόζη αίματος φυσιολογικά διατηρείται σε πολύ στενά όρια. Τα όρια αυτά αντανακλούν την πλήρη εξάρτηση του εγκεφάλου από την γλυκόζη που είναι βασικό συστατικό του φυσιολογικού μεταβολισμού του.
Ως υπογλυκαιμία ορίζεται η ελάττωση της γλυκόζης αίματος κάτω των 47mg/dl, η οποία πρέπει να συνοδεύεται από έντονη συμπτωματολογία.
Στα υγιή άτομα το σάκχαρο αίματος παραμένει μεταξύ 69-90mg/dl μετά ολονύκτια νηστεία και αυξάνει παροδικά μέχρι 120-130mg/dl μετά λήψη τροφής.
Ο όρος υπογλυκαιμία προϋποθέτει αμφότερους τους παράγοντες, δηλαδή διαπίστωση χαμηλής γλυκόζης αίματος και την εμφάνιση συμπτωμάτων.
Τα κύρια συμπτώματα για τα οποία παραπονείται ο ασθενής επί υπογλυκαιμίας είναι : νευρικότητα, άγχος, τρόμος, ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών, εφίδρωση, υπέρπνοια, αίσθημα πείνας και σε πιο χαμηλές τιμές σακχάρου αίματος αιφνίδια κεφαλαλγία, διαταραχή όρασης, αδυναμία συγκέντρωσης, ανώμαλη συμπεριφορά, αμνησία και σύγχυση.
Τα αίτια τα οποία μπορούν να προκαλέσουν υπογλυκαιμία είναι πολλά, αλλά εμείς θα αναφερθούμε στα κυριότερα.
1) Ιατρογενής υπογλυκαιμία νηστείας ( από φάρμακα ή άλλες ουσίες )
- Υπερδοσολογία ινσουλίνης ( σε άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη και αντιμετωπίζονται με ινσουλίνη )
- Υπερδοσολογία αντιδιαβητικών δισκίων ( σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη που λαμβάνουν δισκία )
- Χρήση ναρκωτικών ουσιών όπως κοκαϊνη, ηρωϊνη κ.λ.π. τα οποία μπορούν να προκαλέσουν επεισόδια υπογλυκαιμίας.
- Λήψη αλκοόλης ( κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ χωρίς σίτιση μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία ). Τέτοια επεισόδια έχουν περιγραφεί με πυκνότητες αλκοόλης στο αίμα μεταξύ 10 και 20mg/dl επίπεδα τα οποία επιτυγχάνονται μετά λήψη δύο συνήθων δόσεων ουϊσκυ, περίπου 50ml ).
2) Υπογλυκαιμία νηστείας προκαλούμενη από διάφορα νοσήματα όπως :
- Βαρειά διάχυτη ηπατοκυτταρική βλάβη.
- Βαρειά νεφρική ανεπάρκεια.
- Βαρειά σηπτική κατάσταση ( π.χ. σοβαρή λοίμωξη ).
- Παγκρεατικοί όγκοι ( ινσουλίνωμα – όγκοι παγκρέατος που υπερεκκρίνουν ινσουλίνη ).
- Αυτοάνοσα νοσήματα όπως N. Graves, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα κ.λ.π. σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις.
3) Αντιδραστική υπογλυκαιμία ( όχι νηστείας )
- Τροφική ( παρατηρείται σε ασθενείς πού έχουν υποβληθεί σε εγχειρήσεις στομάχου όπως γαστρεκτομή, πυλωροπλαστική, βαγοτομή κ.λ.π.
- Αντιδραστική υπογλυκαιμία διαβήτου.
Παρατηρείται σε ασθενείς οι οποίοι στην συνέχεια ανέπτυξαν διαβήτη.
Αφορά κυρίως παχύσαρκους, με οικογενειακό ιστορικό διαβήτου.
- Λειτουργική ή ιδιοπαθής υπογλυκαιμία, η οποία παρουσιάζεται συνήθως σε νεαρά άτομα που υφίστανται έντονο stress ( διάβασμα, εξετάσεις, ανεργία κ.λ.π. ).
Τα υγιή άτομα δεν εμφανίζουν υπογλυκαιμία εκτός από τρείς φυσιολογικές καταστάσεις : κύηση, έντονη άσκηση και παρατεταμένη νηστεία.
Τα άτομα λοιπόν που θα εμφανίσουν την προαναφερόμενη συμπτωματολογία υπογλυκαιμίας θα πρέπει να απευθυνθούν στον γιατρό τους. Αυτός θα διεξάγει τον κατάλληλο έλεγχο για την ανεύρεση της αιτίας που προκάλεσε τα επεισόδια υπογλυκαιμίας αλλά και θα τα αντιμετωπίσει ανάλογα με την αιτιολογία τους.
Ο πανικός δεν ωφελεί, αφού οι καταστάσεις αυτές αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα, ακόμη και από τον ίδιο τον ασθενή με λήψη γλυκόζης από το στόμα ( χυμός πορτοκάλι ή άλλο σακχαρούχο ποτό ) ή με πολλά μικρά γεύματα ( έως έξι ημερησίως ).
Τα πολύπλοκα περιστατικά θα διερευνηθούν περαιτέρω και θα τεθούν στην κατάλληλη αγωγή.
ΧΡΥΣΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ : Η γρήγορη διάγνωση είναι η καλύτερη λύση στο προβλημά μας. Ας μην εφησυχάζουμε λοιπόν και ας δώσουμε την δυνατότητα στους ειδικούς να παρέμβουν.
