Σαμαρά Ελένη
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
[email protected]
Οι καρκινοπαθείς έχουν ιδιαίτερα αυξημένες ανάγκες σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά καθώς η ανάπτυξη του όγκου και οι παραγόμενες από αυτόν ουσίες μπορεί να αυξήσουν το μεταβολικό ρυθμό. Συμπτώματα όπως πόνος, δυσφαγία, έμετος, δυσχεραίνουν την πρόσληψη τροφής, και σε συνδυασμό με τις παρενέργειες της καρκινικής θεραπείας και τις αυξημένες ανάγκες, πολλές φορές έχουν ως επακόλουθο τον υποσιτισμό του ατόμου. Είναι πολύ σημαντική η διατροφική υποστήριξη των ασθενών , για τη διατήρηση καλής κατάστασης θρέψης .
Παρακάτω αναφέρονται τα κυριότερα προβλήματα καθώς και συμβουλές για την αντιμετώπιση αυτών.
ΑΝΟΡΕΞΙΑ
- Ενθάρρυνση για λήψη τροφής όταν ο ασθενής έχει αυξημένη όρεξη και κατανάλωση
όσο το δυνατόν μεγαλύτερης ποσότητας τροφής τις ώρες αυτές (κυρίως πρωινές ώρες ) - Κατανάλωση μικρών, συχνών γευμάτων και υψηλής θερμιδικής αξίας
- Όχι λήψη υγρών μαζί με τα γεύματα, αλλά τουλάχιστον μια ώρα πριν και μετά από
αυτά - Σερβίρισμα τροφής σε μικρές ποσότητες και όχι σερβίρισμα μεγάλων μερίδων οι
οποίες ενδέχεται να αναστείλουν την όρεξη - Αποφυγή έκθεσης σε οσμές μαγειρέματος πριν το γεύμα
ΔΙΑΡΡΟΙΑ
- Αρκετά υγρά για την αποφυγή αφυδάτωσης
- Υγρά σε θερμοκρασία δωματίου και όχι πολύ ζεστά ή πολύ κρύα.
- Αποφυγή λιπαρών τροφών και τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες (πχ όσπρια,
λαχανικά) - Περιορισμός καφεΐνης
- Περιορισμός της κατανάλωσης γάλακτος
ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ
- Κατανάλωση τροφίμων πλούσια σε φυτικές ίνες (πχ λαχανικά, φρούτα, όσπρια)
- Επαρκής πρόσληψη υγρών
- Λήψη πρωινού
- Ήπια άσκηση αν είναι εφικτό
ΝΑΥΤΙΑ-ΕΜΕΤΟΣ
- Κατανάλωση στεγνών, καλά ανεκτών τροφών (πχ κράκερ, φρυγανιές, τοστ)
- Αποφυγή τροφίμων πολύ γλυκών, καυτερών, με έντονη οσμή
- Μικρά και συχνά γεύματα, καλή και αργή μάσηση
- Για 1 ώρα μετά το φαγητό αποφυγή κατάκλισης
- Συχνό ξέπλυμα στόματος
ΞΗΡΟΣΤΟΜΙΑ
- Συχνή κατανάλωση νερού και υγρών
- Σκληρές καραμέλες, , παγάκια και τσίχλες για την παραγωγή σιέλου
- Κατανάλωση ξινών τροφίμων για την παραγωγή σιέλου
- Προσθήκη σάλτσας και ζωμών στα τρόφιμα για να υγρανθούν
- Αποφυγή στοματικών διαλυμάτων που περιέχουν αλκοόλ
ΣΤΟΜΑΤΙΤΙΔΑ-ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ
- Μαλακά τρόφιμα όπως μαλακά φρούτα, μαλακό κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, αυγό, πουρέ
πατάτας ή άλλων λαχανικών, κρέμες ) - Τρόφιμα σε μικρά κομματάκια, ή πολτοποιημένα
- Αποφυγή τροφίμων που ερεθίζουν το στόμα (όξινα, αλμυρά, πικάντικα)
- Αποφυγή τροφίμων σε υψηλή θερμοκρασία
ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΓΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΣΦΡΗΣΗ
- Κατανάλωση των τροφίμων σε κρύες θερμοκρασίες και όχι σε υψηλές, οι οποίες
ενισχύουν τη δυσάρεστη γεύση - Αποφυγή τροφίμων με δυσάρεστη γεύση-οσμή και αντικατάσταση αυτών με τρόφιμα
που έχουν ευχάριστη γεύση και άρωμα. - Μαρινάρισμα των τροφών και προσθήκη μπαχαρικών και σαλτσών
- Ξέπλυμα στόματος πριν την έναρξη του φαγητού
Τέλος, καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα των καρκινοπαθών είναι ιδιαίτερα ευάλωτο σε λοιμώξεις, είναι πολύ σημαντικό να τηρούνται οι ακόλουθοι κανόνες ασφαλείας έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί το μικροβιακό φορτίο των τροφίμων.
ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
- Σχολαστικό πλύσιμο χεριών πριν το φαγητό αλλά και κατά την προετοιμασία των
γευμάτων - Οι επιφάνειες που προετοιμάζονται τα φαγητά πρέπει να είναι ιδιαίτερα καθαρές ενώ
οι επιφάνειες κοπής κρεάτων και λαχανικών συνίσταται να είναι διαφορετικές. - Καλό πλύσιμο φρούτων και λαχανικών, αποφυγή κατανάλωσης ωμών λαχανικών και
προτίμηση βρασμένων - Καλό μαγείρεμα σε κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, αυγά
- Συντήρηση τροφίμων σε χαμηλές θερμοκρασίες και αποφυγή συντήρησης αυτών σε
θερμοκρασία δωματίου. - Αποφυγή μη παστεριωμένων χυμών, γάλακτος και γαλακτοκομικών
- Ιδιαίτερη προσοχή στις ημερομηνίες λήξης των συσκευασιών
