Νεκταρία Παπαδοπούλου, Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος, [email protected]
Η διαβητική νεφροπάθεια είναι ένας τύπος νεφρικής δυσλειτουργίας, που οφείλεται στον Σακχαρώδη Διαβήτη, ο οποίος αποτελεί κύρια αιτία της νεφρικής νόσου. Περίπου ένας στους τέσσερις ενήλικες με Σακχαρώδη Διαβήτη έχουν και νεφροπάθεια.
Η κύρια λειτουργία ενός υγιούς νεφρού είναι να:
- Αφαιρεί τις περιττές ουσίες από το σώμα
- Διατηρεί σε ισορροπία τα υγρά και τους ηλεκτρολύτες του σώματος
- Ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση
- Βοηθά στο μεταβολισμό των οστών
- Βοηθά στη ρύθμιση της παραγωγής των ερυθρών αιμοσφαιρίων
Όταν εμφανίζεται νεφρική βλάβη, επηρεάζεται η ικανότητα του νεφρού να φιλτράρει το αίμα καθώς και να εκτελέσει οποιαδήποτε άλλη εργασία. Επιπλέον, οι περιττές ουσίες αρχίζουν να συσσωρεύονται στο αίμα και ο ασθενής να εμφανίζει ποικίλη συννοσηρότητα. Υπάρχουν κάποιες κοινές βλάβες όπου μπορεί ο διαβήτης να προκαλέσει στους νεφρούς:
- Εξαιτίας της νευρικής δυσλειτουργίας που με τη σειρά της οφείλεται στην κακή γλυκαιμική ρύθμιση, είναι πιθανό ότι ο εγκέφαλος δε στέλνει μήνυμα στην ουροδόχο κύστη ότι είναι γεμάτη. Όταν αυτό συμβαίνει, η πίεση από τη γεμάτη κύστη μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους νεφρούς. Επίσης, αυξάνεται η πιθανότητα βακτηριακής λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος. Τα βακτήρια έχουν την τάση να αναπτύσσονται ταχέως στα ούρα με υψηλά επίπεδα γλυκόζης του αίματος. Αυτή η λοίμωξη επηρεάζει συχνότερα την ουροδόχο κύστη αλλά μπορεί να εξαπλωθεί και στους νεφρούς.
- Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορεί προκαλέσουν μικροαποφράξεις στα αιμοφόρα αγγεία των νεφρών. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μείωση της αιματικής κυκλοφορίας στο νεφρό, και να επιδεινωθεί η λειτουργία του φιλτραρίσματος. Συχνά παρουσιάζεται με την εμφάνιση αλβουμίνης (πρωτεΐνης) στα ούρα.
Η νεφροπάθεια ή χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) είναι χρόνιο νόσημα που εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου. Υπάρχουν πέντε στάδια ΧΝΝ και οι άνθρωποι συνήθως στα πρώιμα στάδια αισθάνονται υγιείς. Όταν η ΧΝΝ φτάσει στο στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας, οι ασθενείς συνήθως χρήζουν αιμοκάθαρσης και πιθανόν η μεταμόσχευση νεφρού-παγκρέατος να αποτελεί μονόδρομο στη θεραπευτική αντιμετώπιση των ανθρώπων αυτών.
Στάδια της επινεφρικής νόσου
| ΕΠΙΠΕΔΟ | ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ | Ρυθμός σπειραματικής διήθησης (GFR) |
| 1 | Νεφρική βλάβη (π.χ. πρωτεΐνη στα ούρα) με φυσιολογικό GFR | >90 |
| 2 | Νεφρική βλάβη με ήπια μείωση στο GFR | 60 – 89 |
| 3 | Μέτρια μείωση του GFR | 30 – 59 |
| 4 | Σοβαρή μείωση του GFR | 15 – 29 |
| 5 | Νεφρική ανεπάρκεια | < 15 |
Συνιστάται η πρόληψη της νεφροπάθειας ακολουθώντας κυρίως με την τήρηση των παρακάτω:
- Ικανοποιητικός έλεγχος των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα, με αποφυγή συχνών εναλλαγών μεταξύ πολύ χαμηλών και πολύ υψηλών τιμών
- Διατήρηση της αρτηριακής πίεσης υπό έλεγχο (< 130/85 mmhg)
- Έλεγχος για νεφρική νόσο τουλάχιστον μία φορά το χρόνο
- Συμμόρφωση στη λήψη φαρμακευτικής αγωγή ώστε να ελέγχονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλη (κυρίως ldl)
- Υγιεινή διατροφή για διαβήτη με σχετικά χαμηλή ποσότητα σε αλάτι
- Τακτική σωματική άσκηση
- Αποφυγή του αλκοόλ και διακοπή του καπνίσματος
- Ιατρική παρακολούθηση στον Ενδοκρινολόγο ή Διαβητολόγο με τακτικό έλεγχο των εξής:
- Αρτηριακή πίεση – Προκειμένου να επιβραδυνθεί η εξέλιξη της νεφροπάθειας, συνιστάται να διατηρείται η αρτηριακή πίεση σε φυσιολογικές τιμές
- Ρυθμός σπειραματικής διήθησης (eGFR) – Η τιμή του αφορά στη λειτουργία φιλτραρίσματος του αίματος από το νεφρό. Η τιμή του μειώνεται όταν επέρχεται η επιδείνωση της νεφρικής ανεπάρκειας (Φυσιολογικές τιμές: 60-120)
- HbA1C – Το τεστ αυτό δείχνει το μέσο όρο της γλυκόζης του αίματος κατά τη διάρκεια των τελευταίων 3 μηνών. Η τιμή-στόχος για τα άτομα με διαβήτη είναι< 7%.
- Αλβουμίνη ούρων – Αλβουμίνη είναι η πρωτεΐνη η οποία μπορεί να εμφανιστεί στα ούρα όταν το νεφρό έχει υποστεί βλάβη. Θεραπευτική φαρμακευτική αγωγή, συνήθως με αντιυπερτασικά, θα βοηθήσει να μειωθεί η συγκέντρωση της αλβουμίνης στα ούρα αλλά και να καθυστερήσει η εξέλιξη της νόσου σε νεφρική ανεπάρκεια.α
