Κατερίνα Μίχου, ειδικευομένη ενδοκρινολόγος, Τμήμα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμου, Νοσοκομείο « Κοργιαλένειο-Μπενάκειο ΕΕΣ»
ΤΙ ΕΙΝΑΙ?
Το αλκοόλ (αιθυλική αλκοόλη ή αιθανόλη) είναι φάρμακο και μάλιστα ισχυρά εξαρτησιογόνο ιδίως όταν καταναλώνεται για μεγάλη χρονική διάρκεια. Απορροφάται ταχέως από το στομάχι και διανέμεται γρήγορα σ’όλα τα υγρά του σώματος. Το 90-95% διασπάται από τα ένζυμα του ήπατος ,ενώ το υπόλοιπο αποβάλλεται από τους πνεύμονες ,τα ούρα και τον ιδρώτα.
Η γεύση ,η οσμή και η ικανότητα των αλκοολούχων ποτών να προσφέρουν χαλάρωση και ευφορία τα κάνουν ιδαίτερα δημοφιλή στους καταναλωτές ανεξαρτήτου ηλικίας και φύλου και ειδικά σε περιόδους γιορτών.
Πόσο εύκολα περνάμε από την κοινή χρήση στην κατάχρηση και από εκεί στην εξάρτηση; Οι Ιάπωνες λένε ότι πρώτα το άτομο παίρνει ένα ποτό, μετά το ποτό παίρνει ένα ποτό και μετά το ποτό παίρνει το άτομο. Τα νούμερα μιλάνε από μόνα τους .40 εκατ. Αλκοολικοί στην Ευρώπη. Ανησυχητικά είναι τα αποτελέσματα ερευνών που δείχνουν τα νέα παιδιά να μπαίνουν με «αξιώσεις»¨ στον χορό του οινοπνεύματος ,ενώ στατιστικά στοιχεία αναφέρουν ότι το 40% των τροχαίων θανατηφόρων ατυχημάτων σχετίζεται με την κατανάλωση αλκοόλ.
ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ
Ο όρος αναφέρεται για πρώτη φορά από έναν Ολλανδό γιατρό στα τέλη της δεκαετίας του 1840 ,ενώ αναλύθηκε σε νόσο το 1972 από τον γιατρό John Coakley Lettson.
Αλκοολισμός σημαίνει δηλητηρίαση από αλκοόλ και παρουσιάζεται σε δύο μορφές ,την οξεία και χρόνια μέθη. Στην οξεία μέθη, ανάλογα με την ποσότητα του οινοπνεύματος που έχει καταναλωθεί και την κατάσταση του ατόμου (βαθμό πληρώσεως στομάχου ,ιδιοσυγκρασία, φύλο κ.τ.λ.) υπάρχουν διαταραχές συνειδήσεως ,αναστολή φραγμών, μειωμένη αντίληψη έως κώμα και θάνατος. Στη χρόνια μέθη έχουμε καθημερινή χρήση μεγάλης ποσότητας αιθανόλης. Τα άτομα αυτά ανίκανα να αντισταθούν στην αυξημένη επιθυμία τους οδηγούνται σιγά σιγά σε αδυναμία να λειτουργήσουν εάν δεν πιούν (συμπτώματα στέρησης) πράγμα καταστροφικό τόσο για τους ίδιους όσο και για τον περίγυρο.
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει ορίσει τα κριτήρια για τη διάγνωση της εξάρτησης από το οινόπνευμα. Αυτά είναι
- Ανοχή .Καθορίζεται ως η ανάγκη συνεχούς αυξανόμενης κατανάλωσης αλκοόλ για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.
- Στέρηση.Εκδηλώνεται με ένα σύνολο συμπτωμάτων (τρόμος, ναυτία, εμετός, κεφαλαλγία κ.τ.λ) εάν δεν γίνει λήψη αλκοόλ.
- Κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων οινοπνεύματος για μεγάλες περιόδους.
- Ανεπιτυχείς προσπάθειες διακοπής.
- Συνεχως αυξανόμενη προσπάθεια για προμήθεια οινοπνεύματος.
- Περιορισμός κοινωνικών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων που οφείλονται στην λήψη αλκοόλ.
- Συνεχιζόμενη χρήση παρά τα προβλήματα υγείας εξαιτίας του οινοπνεύματος.
Ο συνδυασμός τριών κριτηρίων σε μια περίοδο 12 μηνών θέτει την διάγνωση της εξάρτησης από την αιθανόλη.
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ
Η Μεσογειακή δίαιτα που θεωρείται πρότυπο υγιεινής διατροφής προωθεί την λήψη μικρής ποσότητας αλκοόλ καθημερινά μαζί με το γεύμα ως ευεργετική για το καρδιαγγειακό σύστημα. Το γεγονός αυτό μαζί με την άποψη ότι το οινόπνευμα έχει αγχολυτική καθώς και αφροδισιακή δράση έχει δώσει άλλοθι σε πολλούς χρήστες
Η χρόνια λήψη μεγάλων ποσοτήτων αιθανόλης οδηγεί σε διαταραχές των περισσοτέρων οργάνων. Έτσι ο αλκοολικός αντιμετωπίζει προβλήματα διατροφής(έλλειψη βιταμινων και μετάλλων) υπογλυκαιμία, υπερλιπιδαιμία, γαστρεντερικά ενοχλήματα (οισοφαγίτιδα, γαστρίτιδα, έλκος, παγκρεατίτιδα).
Επηρεάζεται η λειτουργία της καρδιας(υπέρταση, αρρυθμίες, στεφανιαία νόσος).Βιώνει τις επιπτώσεις της ηπατικής δυσλειτουργίας που οδηγεί στην κίρρωση. Η κατάχρηση αιθανόλης έχει συνδεθεί και με την εμφάνιση καρκίνου του πεπτικού και του αναπνευστικού. Όσον αφορά την διανοητική κατάσταση και την ψυχική υγεία των ατόμων αυτών πρέπει να πούμε ότι αντιμετωπίζουν προβλήματα μνήμης, αντιληψης και συμπεριφοράς.Εμφανίζουν συμπτώματα έντονου άγχους, σοβαρής ψυχικής νόσου(ψευδαισθήσεις,παραισθήσεις) ή ακόμα και άνοιας. Οι ασθενείς αυτοί μπορεί να γίνουν επικίνδυνοι για τους ίδιους αλλά και για τον περίγυρο τους.
Τέλος να αναφέρουμε ότι το αλκοόλ συνδέεται με μειωμένη σεξουαλική ικανότητα ,στείρωση, αυξημένο ποσοστό αποβολών και πρόωρων τοκετών καθώς και προβλημάτων υγείας των νεογνών.
ΤΡΟΜΩΔΕΣ ΠΑΡΑΛΗΡΗΜΑ(DELIRIUM TREMEN)
Αναφέρθηκε ότι η αποχή από το αλκοόλ των εξαρτημένων ατόμων πυροδοτεί ένα σύνολο συμπτωμάτων ,ένδειξη της στέρησης. Όταν η αποχή αυτή διαρκεί λίγες ώρες ή ημέρες ο ασθενής είναι δυνατόν να βιώσειτο λεγόμενο τρομώδες παραλήρημα. Είναι η πλέον επικίνδυνη εκδήλωση του στερητικού συνδρόμου τηςαιθανόλης. Συνίσταται σε σύγχιση ,αποπροσανατολισμό ,ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις, ταχυκαρδία, έντονο τρόμο, πυρετό, εφίδρωση κ.τ.λ. Αρχίζει απότομα ,διαρκεί 1-3 ημέρες ,χρήζει άμεση εισαγωγή στο νοσοκομείο για να αποφευχθεί ο θάνατος και λήγει το ίδιο απότομα όπως εμφανίζεται.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία ξεκινάει από τον ίδιο τον ασθενή. Η αποδοχή του προβλήματος είναι το σημαντικότερο βήμα Είναι μια προσπάθεια επίπονη ,μακροχρόνια και με πολλές στιγμές αδυναμίας. Οι άνθρωποι αυτοί χρήζουν βοήθειας εξειδικευμένου ιατρικού προσωπικού.
Σημαντικός είναι ο ρόλος της οικογένειας ,ενώ πολύτιμη ψυχολογική υποστήριξη παρέχεται από κοινωνικές ομαδες π.χ Ανώνυμοι Αλκοολικοί.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Ο αλκοολικός νοσεί. Η νόσος εισβάλλει ύπουλα και οι επιπτώσεις της επωμίζονται τόσο από τους ασθενείς όσο και από τους ανθρώπους που τους περιβάλλουν. Απαιτείται εγρήγορση για αναγνώριση των συμπτωμάτων πριν η χρήση γίνει εξάρτηση εφόσον είναι γνωστό πως η πρόληψη είναι ωφελιμότερη της θεραπείας.
Η ζωή είναι σαν ένα ποτήρι κρασί ,πρέπει να κάποιος να την γεύεται αργά για τα αναδεικνύεται όλη η γεύση της. ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΑΣ!
